منو
این تیپ شخصیتی انیاگرام، فردی منظم، دقیق، مبادی آداب، دارای اصول و برنامه مشخص است که خط‌کش درست و غلط در زندگی دارد، استانداردهای بالایی برای خود و جامعه که باید رایت شوند و اگر نشوند ایرادگیر، مواخذه‌گر، کنترلگر و آزرده خاطر می‌شود.
توجه او به طور مداوم به آن چیزی جلب می‌شود که خطا یا اشتباه باشد و مثل یک منتقد اجتماعی، آن را گوشزد می‌کند. تیپ 1 ایده‌آلی از جهان دارد که با واقعیت موجود، فرسنگ‌ها فاصله داشته و همیشه از این بابت خشمگین است. خشمی که طبق استانداردهایش نباید ابراز شود.
محدوده: شمّی (غریزی یا شکمی)
تحت تنش: شیفت به تیپ 4 (فردگرا)
تحت ایمنی: شیفت به تیپ 7 (هیجان‌طلب)
بال‌ها: تیپ 9 (صلح‌طلب) و تیپ 2 (دهنده)
هیجان اصلی: خشم (مانند دیگر تیپ‌های شمّی)
تمایل اصلی: کامل بودن، درست و بی‌نقص بودن
ترس اصلی: اشتباه کردن، غلط و ناکافی بودن
گناه اصلی: خشم (خشم از آنچه نادرست است)
1- رژیم سفت و سخت غذایی
2– خودکنترل‌گری افراطی (حتی در تنهایی)
3- نارضایتی دائمی از رفتار نادرست دیگران
4- تلاش برای تناسب اندام (همیشه ناراضی)
نمونه سالم شخصیتی: ماهاتما گاندی
نمونه ناسالم شخصیتی: آدولف هیتلر
تیپ 1 انیاگرام فردی هدفمند، ایده‌آل‌گرا، کنترل‌کننده، مسئولیت‌پذیر و پایبند به اصول خود است. او خط‌کشی برای سنجش درست از غلط برای همه چیز دارد. در اغلب موارد دقیق، منظم، ایرادگیر، سخت‌پسند و نتیجه‌گراست پس جهان‌بینی او از باید و نبایدهای شخصی، بین فردی و اجتماعی تشکیل شده است. ملاک سنجش دیگران برای تیپ 1، استانداردهای محکم و غیرقابل تغییری است که خودش تعریف کرده اما از قضاوت شدن توسط دیگران، بسیار خشمگین می‌شود. با این که خودش منتقد سرسختی به حساب می‌آید اما از این که دیگران از او انتقاد کنند، به سختی آزرده‌خاطر خواهد شد چرا که حس می‌کند به اندازه‌ی کافی خوب نبوده است.
آنچه اشتباه است و نیاز به اصلاح دارد
من برای درست کردن امور مسئولیت دارم
سازگار شدن جهان با آرمان‌های خودش
سرزنش خود و دیگران برای اشتباهات
هر تیپ می‌تواند به سمت یکی از بال‌های خود متمایل باشد. هرچه شدت این تمایل بیشتر باشد، ویژگی‌های شخصیتی بیشتری از آن تیپ خواهد داشت.
راحت‌تر، بی‌طرف‌تر، آرام‌تر و معتدل‌تر می‌شود. وقتی تحت فشار باشد، پرخاشگری کمتری نشان می‌دهد و می‌توانند خودبینی کمتری به خرج دهد در عین حالی که همچنان سرسختی خود را حفظ می‌کند.
احساسات خود را بیشتر بیان می‌کند و نسبت به دیگران همدل‌تر، گرم و حساس‌تر است. با این حال، همچنان می‌تواند مسلط بر خود، کنترل کننده و همزمان نیاز به تایید دیگران داشته باشد.
همه تیپ‌ها در شرایط تنش روانی و ایمن روانی نمود رفتاری تیپ دیگری را بروز می‌دهند. تعریف تنش و ایمن بستگی به روحیات تیپ شخصیتی اصلی دارد.
زمانی که نا امیدی و احساس مفید یا خوب نبودن در تیپ 1 به وجود آید موقتا فردگرایی، حسادت و حالات مالیخولیایی تیپ 4 ناسالم را بروز خواهد داد. او از تلاش خود منصرف شده و منتظر معجزه می‌ماند.
وقتی تیپ 1 مطمئن شود که همه چیز خوب پیش خواهد رفت، اندکی به خود و استاندارد های سفت و سختش استراحت می‌دهد تا موقتا مانند یک 7 سالم شادمانی، تفریح و کامیابی را تجربه کند.
هر تیپ انیاگرام، مستقل از شخصتی که دارد به یکی از سه راهبر اساسی بقا (فردی، جنسی، اجتماعی) متصل است.
ترکیب هر یک از این سه راهبر با تیپ شخیصتی، مدل متفاوتی از شخصیت را پدید می‌آورد که به آن‌ها اشاره خواهیم کرد.
با نام “نگرانی”
او با غریزه غالب “حفظ بقا” یک کمالگرای واقعی است که بیش از حد نگران می‌شود، می‌خواهد همه چیز تحت کنترل باشد و سعی می‌کند خطرات و مشکلات را پیشبینی نماید. او یک منتقد درونی قوی دارد و با خودش سختگیر است، با حس مسئولیت‌پذیری بالا. اغلب مضطرب بوده و دوست دارد تا کوچک‌ترین جزئیات هم بر طبق استانداردهایش باشند. این زیرگروه، بیشتر از دیگران از ابراز خشم اجتناب می‌کند.
با نام “غیرت” (ضد تیپ)
می‌توان گفت که این زیرگروه با غریزه غالب یک‌به‌یک و شدت و تأثیرگذاری بر دیگران، از سایر تیپ‌های فرعی 1 متمایز است. او دیدگاه ایده‌آل‌گرایانه زیادی نسبت به باید و نبایدهای مربوط به هر چیزی داشته و احساس می‌کند که حق دارد مردم یا جامعه را به روش خودش اصلاح کند. ممکن است زمانی که تلاش‌هایش برای بهبود دیگران با مقاومت مواجه شود، خشم و نا امیدی خود را به طور مستقیم ابراز کنند.
با نام “ناسازگار”
او توجه خود را به آنچه خوب، درست و مناسب است جلب کرده و نمونه کاملی از صداقت و رفتار اصولی هست. کنترل سخت بر خود و استاندارد های بالا، او را از دیگران متمایز می‌کند. این فرد با انگیزه عدالت و “درست کردن امور” در بهترین حالت خود، متفکر سیستمی و الگویی برای رفتار صحیح می‌باشد (که اغلب با زبان بدن سخت و محکم دیده می‌شود) و کاملا به ایده‌آل‌ها، باورها و ارزش‌ها پایبند است.
